Homeopatia – pełnoprawna gałąź medycyny czy zwykłe oszustwo? Czym są leki homeopatyczne i czy naprawdę działają?
Co to jest homeopatia?
Homeopatia to metoda leczenia, która została opracowana przez niemieckiego lekarza Samuela Hahnemanna na przełomie XVIII i XIX wieku. Leki homeopatyczne to środki dobrane na zasadzie simile, czyli podobieństwa. W zasadzie tej chodzi o założenie, że substancja, która w dużych stężeniach wywołuje objawy chorobowe, w małych dawkach będzie takie same objawy leczyć. Drugą zasadą homeopatii jest indywidualne podejście do pacjenta. Wybór homeopatycznego leku jest dyktowany nie tyle samą chorobą, którą ma pacjent, ile sposobem, w jaki jego organizm na nią reaguje.
Co warto wiedzieć o lekach homeopatycznych?
Leki homeopatyczne wytwarzane są z naturalnych surowców. Można je podzielić na roślinne (najczęściej nalewki z maceratami roślin w alkoholu), zwierzęce (zawierające np. jad) i mineralne (wapń, związki siarki i inne). Działanie leków homeopatycznych z założenia jest ograniczone – mają one eliminować objawy choroby, a nie jej przyczyny.
W procesie produkcji leku uzyskuje się roztwór substancji leczniczej. W tym celu stosuje się rozpuszczalnik, którym najczęściej jest odpowiednio oczyszczona woda. Jeżeli substancja lecznicza nie rozpuszcza się w wodzie, dodawany jest alkohol etylowy. W trakcie produkcji roztwór substancji leczniczej jest coraz silniej rozcieńczany, tak że ostatecznie lek zawiera tylko śladową jej ilość. Zwolennicy homeopatii twierdzą, że dzięki temu leki te są bezpieczne i nie wchodzą w interakcje z innymi zażywanymi środkami, a przy tym zachowują pełne właściwości lecznicze.
Czy leki homeopatyczne są skuteczne?
Czy homeopatia działa? Niestety brakuje szczegółowych i szeroko zakrojonych badań, które potwierdzałyby lub negowały skuteczność leków homeopatycznych. Zwolennicy homeopatii argumentują to brakiem środków, ponieważ leki te nie są produkowane przez duże koncerny.
Ocena skuteczności leków homeopatycznych różni się w zależności od jej źródła. Parlament Europejski w dyrektywie z 2006 roku zalecił zastosowanie homeopatii w ramach uzupełniającej medycyny do systemu opieki zdrowotnej krajów członkowskich. W państwach takich jak Wielka Brytania i Niemcy można nawet uzyskać dyplom homeopaty w drodze studiów, a część szpitali aktywnie stosuje homeopatyczne metody.
Część środowiska medycznego uważa jednak, że nawet jeśli występuje korzystne działanie leków homeopatycznych, jest to tylko efekt placebo. Naczelna Rada Lekarska wydała opinię, iż leków homeopatycznych nie powinno się stosować zamiast tych, których skuteczność została dowiedziona.
Czasopismo medyczne „The Lancet” opublikowało w 2005 roku wyniki badań, których autorzy wykazywali brak skuteczności klinicznej leków homeopatycznych. Z ustaleń tych wynika, że nawet jeśli sama substancja zastosowana w tych lekach rzeczywiście miałaby lecznicze działanie, to po rozcieńczeniu, jakie stosuje się dla sporządzenia tych medykamentów, nie ma już nawet śladu pierwotnej substancji.